KHÁM PHÁ NGUỒN GỐC, Ý NGHĨA CỦA NGÀY TẾT CỔ TRUYỀN VIỆT NAM

Tết Nguyên Đán không chỉ là một ngày lễ truyền thống, mà là nét đẹp của văn hóa Việt Nam, nơi chúng ta hòa mình trong không khí của sự đoàn tụ và tri ân tổ tiên. Hãy cùng Ezla Việt Nam khám phá sâu hơn về ý nghĩa tinh tế và nguồn gốc sự ra đời của ngày Tết qua bài viết dưới đây nhé!

Tại sao lại gọi là Tết Nguyên Đán 

Tết Nguyên Đán là ngày lễ quan trọng nhất của dân tộc Việt Nam. Đây không chỉ đơn thuần là sự kiện đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, mà còn là thời điểm kết nối mảnh đời con người với vận mệnh của đất trời và vạn vật xung quanh. Ngày Tết không chỉ thể hiện khao khát sự thịnh vượng và hòa hợp Thiên – Địa – Nhân mà còn là dịp để gia đình, cộng đồng, và gia tộc gắn kết vững chắc.

Tết Nguyên Đán còn là cơ hội để mọi người hướng về cội nguồn, tôn vinh giá trị tâm linh và tình cảm sâu sắc. Đây không chỉ là nét đẹp truyền thống mà còn là yếu tố quan trọng làm nên nét độc đáo của văn hóa Việt Nam.

Ngày Tết Nguyên Đán có nhiều tên gọi khác nhau như Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết Cổ truyền, hay đơn giản là Tết. Những chuỗi ngày chuẩn bị như “Tết Táo Quân” và “Tất Niên” càng tô điểm thêm không khí phấn khởi.

Vì sao lại gọi là Tết Nguyên Đán? Chữ “Tết” dịch đơn giản là “tiết,” trong khi “Nguyên Đán” xuất phát từ chữ Hán có ý nghĩa là sự khởi đầu, sơ khai, đặc biệt là thời điểm quan trọng trong chu kỳ canh tác và gieo trồng, thể hiện rõ trong từng nét văn hóa Việt.

Tết Nguyên Đán hay còn được gọi là “Tết Ta” là lễ hội gắn kết mọi tầng lớp xã hội và là dịp để tìm về cội nguồn với những giá trị truyền thống đẹp đẽ, chất lượng tâm linh, làm nên nét độc đáo của người Việt Nam.

Nguồn gốc Tết Nguyên Đán

Đến thời điểm hiện tại, câu hỏi xoay quanh nguồn gốc của Tết Nguyên Đán vẫn là một vấn đề gây tranh cãi với nhiều quan điểm đa dạng. Một trong những quan điểm phổ biến nhất là sự khẳng định về nguồn gốc thuần Việt của Tết Nguyên Đán, trước khi tên gọi này được sử dụng rộng rãi để chỉ ngày lễ truyền thống của Việt Nam.

Theo sự tích của “Bánh chưng bánh dày,” thì từ thời kỳ các Vua Hùng, người Việt đã thực hiện nghi thức ăn mừng Tết, thậm chí trước cả thời kỳ Bắc thuộc. Trong Kinh Lễ của Khổng Tử – bậc “thánh nhân” trong lịch sử Trung Quốc, có đoạn nói về Tết rằng “Ta không biết Tết là gì, chỉ nghe nói đây là tên của một lễ hội lớn của người Man. Vào những ngày đó, họ thường nhảy múa, uống rượu và ăn chơi.”

Thêm vào đó, trong Giao Chỉ Chí, một tác phẩm lịch sử, ghi chép rằng “Người Giao Quận thường tụ tập thành từng đội nhóm để múa nhảy, hát ca, và thưởng thức đồ ăn trong nhiều ngày liền để chào đón mùa cấy mới. Cả người làm nông và các quan lãnh đạo đều tham gia vào lễ hội này.”

Các tài liệu lịch sử này thể hiện rằng Tết Nguyên Đán thực sự có nguồn gốc từ Việt Nam. Sự đồng bộ trong việc sử dụng lịch âm (lịch âm dương hay lịch mặt trăng) làm cơ sở cho sự tương đồng giữa Tết Nguyên Đán của Việt Nam và Trung Quốc, nhưng vẫn tồn tại nhiều nét độc đáo phản ánh bản sắc riêng của từng quốc gia.

Ý nghĩa Tết Nguyên Đán

Trong văn văn tâm linh của người Việt và nhiều nền văn hóa châu Á, Tết Nguyên Đán không chỉ là thời điểm kết nối giữa trời đất và con người với thần linh, mà còn là dịp quan trọng để gia đình đoàn tụ. Mỗi khi Tết đến, câu hát “Dù đi đâu ai cũng nhớ/Về chung vui bên gia đình” lại vang lên làm rung động con tim của những người con xa xứ.

Trong khoảnh khắc này, bất kể đang ở đâu mọi người đều khao khát quay về gia đình trong những ngày Tết ấm áp. “Về quê ăn Tết” không chỉ là khái niệm, mà còn là cuộc hành hương trở về nguồn cội, nơi chôn nhau cắt rốn. 

Tết Nguyên Đán không chỉ mang ý nghĩa trang trọng, mà còn là khoảnh khắc bắt đầu năm mới với những lời chúc về sức khỏe, sinh sôi, mưa thuận gió hòa… Đây không chỉ là bắt đầu của chu kỳ nông nghiệp mà còn là sự lan tỏa trong tâm hồn người Việt.

Ngoài ra, Tết còn là cơ hội để thể hiện lòng biết ơn, trân trọng nguồn gốc. Trong tâm linh người Việt, niềm tin rằng vào dịp này, tổ tiên sẽ hiện diện trên bàn thờ gia tiên để chứng kiến lòng thành của con cháu. Điều này được coi là nền tảng để con cháu có một năm mới khỏe mạnh, thịnh vượng và an khang.

Tết Nguyên Đán (Tết Cổ Truyền) là thời điểm mọi người gần gũi nhau hơn, tràn ngập niềm vui và lời chúc tốt đẹp cho năm mới. Và đây cũng là thời khắc hòa giải mọi bất đồng, tạo nên không khí hòa bình trong cuộc sống.